سال پیش رو در حالی از سوی رهبر معظم انقلاب، با عنوان «رونق تولید» نامگذاری شد که توجه به این موضوع مهم در شرایط کنونی و تحریم‌های گسترده‌ای که با آن مواجه هستیم، اهمیتی مضاعف پیدا می‌کند. همچنین در این روند بسیاری از مراجع بین‌المللی پیش‌بینی‌های منفی از توسعه اقتصادی،کاهش تولید و به تبع آن افزایش بیکاری و تورم ارایه می‌دهند. اگرچه یکی از راهکار‌های پیش رو برای برون رفت از بحران‌های اقتصادی، رونق تولید به شمار می‌آید اما در این میان نقش برجسته دولت را نباید نادیده گرفـت.
به عقیده کارشناسان اقتصادی، رفع موانع پیش پای تولیدکنندگان همچون بروکراسی پیچیده اداری، تخصیص یارانه به تولید، کاهش مالیات تولیدکنندگان، انتقال تکنولوژی تولید به کشور اعم از سخت‌افرازی و نرم‌افزاری و تمرکز قوانین برای افزایش سود حداکثری تولید از جمله مواردی است که می‌تواند در این زمینه مدنظر قرار گیرد.
مهم‌ترین چالش، نظام تصمیم‌گیری
حسین راغفر، اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا در پاسخ به اینکه چقدر ساختار اقتصادی برای رونق تولید مهیا است، گفت: در چهار چوب کنونی امکان تولید وجود ندارد چه برسد به اینکه رونق تولید ایجاد شود.
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا با اشاره به اینکه پایه‌های اقتصاد در کشور مبتنی بر دلالی و رانت خواری بوده، افزود: در این ساختار کسانی می‌توانند ثروت‌های بزرگی را از طریق زد و بند همراه با مناسبات خاص به دست بیاورند. بر این اساس تلاش و سخت کوشی برای توسعه و رونق اقتصادی به حاشیه می‌رودو در چنین شرایطی تولید شکل نمی‌گیرد. همچنین در چند سال اخیر اگرچه شعار تولید همواره مد نظر قرار داشته، اما با این وجود هرروز وضع تولید نابسامان شد. البته مصوباتی هم وجود دارد که همه به نفع دلال‌ها و سوداگران است و این موارد ضد تولید است.
این اقتصاددان و پژوهشگر اقتصادی بیان داشت: مهم‌ترین چالش رونق تولید،نظام تصمیم گیری است، یعنی تصمیماتی که اتخاذ میشود اغلب حامی فعالیت‌های نامولد و ضد تولید است که در این صورت به طور طبیعی خیلی از فعالیت‌های مولد سرکوب می‌شوند. وی اضافه کرد: این موضوع در کشور به شدت اتفاق می‌افتد و سیاست‌هایی که تورم‌زا و ضدتولید هستند، همیشه در صدر بوده است. برای نمونه در بحران اخیر سیل، دولت اعلام کرد: برای جبران خسارت سیل زدگان، حدود دو میلیارد دلار از منابع صندوق ارزی برداشت خواهد کرد که این راحت ترین و ساده ترین راه برای حل این مشکل است.
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا بیان داشت: این در حالی است که سال گذشته حجم هنگفتی از فعالیت‌های تجاری با سودهای فراوان، مالیات بسیار ناچیزی پرداخت کردند. این درآمد مالیاتی می‌توانست تأمین کننده برخی نیازهای کشور از جمله جبران بخشی از خسارات سیل اخیر شود. راغفر اضافه کرد: اگرچه تورم ضد تولید است اما به نفع دلالان است، به خاطر همین در کشور همیشه تورم رو به افزایش است. این اقتصاددان با اشاره به اینکه تصمیماتی که گرفته میشود ضدتولید بوده گفت: اگر نظام تصمیم گیری از اسارت اصحاب ثروت و قدرت خارج نشود هیچ راه حلی برای ساماندهی چالش‌های اقتصادی وجود ندارد.
دچار مشکلات سال‌های گذشته
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و اقتصاددان گفت: اولین و مهم‌ترین موضوع برای تحقق رونق تولید، بهره‌برداری ظرفیت‌های بلا استفاده تولید است. البته موضوع دیگر قیمت تمام شده است. اگر موارد مذکورانجام شود، فروش نیزتوسعه می‌یابد. همچنین این سه مورد که بهبود پیدا کند، زمینه رونق تولید مهیا خواهد شد.
این اقتصاددان افزود: برای اصلاح چالش‌های پیش رو تولید از اقداماتی که باید انجام شود، ابتدا بحث تثبیت ارز است؛ قیمت نرخ ارز شناور را باید مشخص کنند و فعالان اقتصادی باید بدانند محاسباتشان بر اساس چه نوع ارزی باید باشد. دوم، کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی است که مستلزم یک اصلاح ساختاری است و سوم نظارت بر قیمت‌ها است.
بغزیان بیان داشت: عملیاتی شدن موارد مذکور تاثیر به سزایی در رونق تولید دارد و اگرانجام نشود، همچنان دچار مشکلات سال‌های گذشته خواهیم بود. وی درباره اینکه چقدر موارد مذکور می‌تواند تحقق پیدا کند، گفت: تصمیم‌های دولت و بانک مرکزی در این خصوص نقش قابل توجهی دارد. البته در مجموع با توجه به چالش‌های زیر ساختی اقتصاد، امسال نباید منتظر تحقق
رونق تولید باشیم.
- الهام هیئتی- خبرنگار
- شماره ۳۰۰ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۱۴
نظر شما